BATI EDEBİYATI

BATI  EDEBİYATI

Yunan Edebiyatı

Homeros:

• Yunan edebiyatının en büyük şairidir.
• “İlyada” ve “Odyssea” destanlarının derleyecisidir.

Hesiodos:

• Didaktik eserleriyle tanınan şairdir.
• “İşler ve Günler”, “Cosmos” önemli eserleridir.

Sapho:

• Yunan edebiyatının ilk kadın şairidir.
• Lirik aşk şiirleriyle ünlenmiştir.
• “Düğün”, “Şarkı” ve “İç Savaşlar”  önemli eserleridir.

Aisophos:

• Fabl türünün kurucusu sayılmaktadır.
• “Fabllar” en önemli eseridir.

Heredotos:

• Tarih biliminin kurucusu sayılmaktadır.

Aiskhylos:

• Yunan edebiyatının ilk trajedi yazarıdır.
• Yunan gelenekleri ve ahlakını savunmuştur.
• “Persler”, “Agememnon”, Zincire Vurulmuş Premethus”, “Yalvaran Kızlar”

Önemli eserlerindendir.

Sophokles:

• Yunan trajedi yazarıdır.
• İnanlar arası çatışmaları eserlerinde işlemiştir.
• “Kral Oedipus”, “Elektra”, “Antigone” önemli eserleridir.

Euripides:

• Yunan trajedi yazarıdır.
• “Fenikeli Kadınlar”, “Herakles”, “Helano” ve “Elektra” eserleridir.

Aristophones:

• Eski Yunan edebiyatının ilk ve en büyük komedya yazarıdır.
• Siyasetçileri ağır bir şekilde eleştirmiştir.
• “Eşek Arıları”, “Kuşlar”, “Barış” önemli eserleridir.

Platon:

• Felsefe alanında ün yapmıştır.
• “Devlet” en önemli eseridir.

  Aristoteles  ( felsefe ) -------------    Sokrates ( felsefe )---------- Ksefenon ( Nutuk )

  Demestone ( Nutuk ) -------------     Anabasis ( gezi yazısı )

Latin Edebiyatı

Cicero:

• Latin edebiyatının en ünlü hatiplerindendir.
• Birçok  konuşması günümüze ulaşmıştır.

VirgilliuS:

• Latin edebiyatının en büyük şairlerindendir.
• Pastoral şiirin temilcisidir.
• Aineid, Jarjikler önemli şiirlerindendir.

Seneca:

• Latin edebiyatının ünlü trajedi yazarıdır.
• “Öfkeli Hercules”, “Troyalılar”, “Oedipus” önemli eserleridir.

İtalyan Edebiyatı

Dante:

• İtalyan edebiyatının en büyük şairidir.
• Büyük bir hümanisttir. Rönesans’ı hazırlayan isimlerdendir.
• Lirik aşk şiirleriyle tanınır.
• “İlahi Komedi” ve “Yeni Hayat” adlı eserleri vardır.

Petrerca:

• Sone nazım biçimli şiirleriyle ün yapmıştır.
• “Afrika” ve “Mektuplar” önemli eserlerindendir.

Boccaico:

• İtalyan edebiyatının ünlü şair ve hikayecilerindendir.
• Küçük hikaye türünün kurucularındandır.
• İnsanlığın tüm yaşamını işlemiştir.
• En önemli eseri “Decameron”dur.

Ariosto:

• Rönesansın en önemli şairlerindendir.
• En önemli eseri “Çılgın Orlando” dur.

Tasso:

• Rönesans dönemi destan şairlerindendir.
• “Kurtarılmış Kudüs” en önemli eseridir.

Machiavelli:

• Felsefe alanında ün yapmış bir isimdir.
• “Prens” en önemli eseridir.

İspanyol Edebiyatı

Cervantes:

• Roman türünün kurucusu olarak bilinir.
• “Don Qişot” en önemli eseridir.

Fransız Edebiyatı

Monteigne:

• Deneme türünün yaratıcısıdır.
• Özgür düşüncenin savunucusudur.
• En önemli eseri “Denemeler”dir.

Coneille:

• Fransız tregedyasının en önemli ismidir.
• “La Cid”, “Horace”, “Cinna”, “Polyeucte” önemli eserlerindendir.

Racine:

• Fransız edebiyatı trajedi yazarıdır.
• “Andromak”, “İphijenia”, “Phedre” önemli eserleridir.

La Fonteine:

• Fransız edebiyatı fabl türünün en büyük sanatçısıdır.
• “Fabllar” ve “Masallar” önemli eserlerindendir.

La Bruyere:

• Fransız edebiyatının en önemli isimlerindendir.
• “Karakterler” adlı eseri çok ünlüdür.

Lamartine:

• Fransız romantik şairdir. Romanları ile ünlüdür.
• “Şairane Düşünceler”, “Rapheal” eserleridir.

Charles Perrault:

• Yapma masallarla adını ölümsüzleştirmiş bir isimdir.
• “Parmak Çocuk”, “Külkedisi”, “Çizmeli Kedi” önemli eserlerindendir.

Moliere:

• 17. yy Fransız edebiyatının en önemli komedi yazarıdır.
• Güldürürken düşündüren komedinin öncüsüdür.
• “Gülünç Kibarlar”, “Kocalar Mektebi”, “Kadınlar Mektebi”, “Zoraki Evlilik”, “Zoraki Tabip”, “Cimri”, “Kibarlık Budalası”, “Hastalık Hastası”, “Tertuffe”, “Scapin’in Dolabı” eserlerinden bazılarıdır.

Buvalo:

• Şair ve eleştirmendir.
• Klasizm akımının kuramcısıdır.
• “Satires”, “Şiir Sanatı”, “Epitres” önemli eserleridir.

Ronsard:

• Fransız şiirinin temelini atan şairdir.
• “Şiirler” en önemli eseridir.

Roböle:

• Rönesans dönemi edebiyatçılarındandır.
• “Gargantua”, “Pantugruel” önemli eseridir.

Le Sage:

• Roman ve oyun yazarıdır.
• Töre romanı türünün ilk büyük ustaıdır.
• “Gill Blass” en önemli eseridir.

Montesqiue:

• Önemli bir düşünce adamıdır.
• “Kanunların ruhu en önemli eseridir.

Diderot:

• Filozof ve düşünce yazarıdır.
• “Felsefi Düşünceler”, “Körler Üzerine Mektuplar”, “Aktörlük Üzerine Aykırı Düşünceler” önemli eserleridir.

Voltaire:

• Düşünür ve yazardır.
• Hikaye, roman ve tiyatro türünde eserler vermiştir.
• “Henriad”, “Brutus”, “Candide” önemli eserleridir.

J.J. Rouessau:

    *  Filozof ve şairdir. Fransız İhtilali’nin kuramcılarındandır.

    *  “Toplumsal Sözleşme”, “İtiraflar”, “Emile” önemli eserleridir.

Chateubriand:

• Ünlü bir gezgin ve yazardır.
• Romantizm akımına bağlıdır.
• “Atala”, “Mezar Ötesinden”, “Anılar”, “Paris’ten Filisten’e Yolculuk” önemli eserleridir.

Victor Hugo:

• Romantizm akımının, Fransa’nın ve dünyanın en büyük yazarlarındandır.
• Aynı zamanda iyi bir şairdir.
• “Sefille”, “Notre Dame de Paris”, “Hernani”(Tiyatro), “Cromwell” (Tiyatro),

   “Sonbahar Yaprakları” (Şiir) önemli eserlerindendir.

George Sand:

• Romantizm akımına bağlı kadın sanatıçıdır.
• Tiyatro ve romanlarıyla ünlüdür.
• “Pembe ve Beyaz”, “İndiana”, “Bir Yolcunun Mektupları”

Alexandre Dumas:

• 19. yy. romantizm akımına bağlı sanatçıdır.
• “Üç Silahşörler” ve “Monte Kristo Kontu” önemli eserlerindendir.

Alfred de Musset:

• Romantik şair ve romancıdır.
• “İspanya ve İtalya Hikayeleri”, “Geceler”, “Tanrıya Bağlanan Umut” önemli eserleridir.

Honore de Balzac:

• Realizmin kurucularından olup dünyanın en büyük romancılarındandır.
• Toplumun her katmanından insanları eserlerinde işlemiştir.
• “İnsanlık Komedyası” adlı romanlar dizisinde 96 eseri vardır.
• “Eugenie Grandet”, “Goriot Baba”, “Vadideki Zambak”, “Köylüler”, “Gobseck” önemli eserlerindendir.

Stendhal:

• Realizm akımının büyük yazarlarındandır.
• Mantığa ve psikolojik tahlillere önem verir.
• “Kırmızı ve Siyah”, ve “Parma Manastırı” önemli eserleridir.

Gustave Flaubert:

• 19.yy. realizm akımının ve dünya edebiyatının büyük isimlerindendir.
• “Madam Bovary”, “Salambo”, “Duygusal Eğitim” önemli eserlerindendir.

Gouncort Kardeşler:

• Romanlarını birlikte yazmış realist romancılardır.
• “Manette Salomon”, “Journal” önemli eserleridir.

Alphonso Daudet:

• Önemli naturalist romancılardandır.
• Şiir ve öykü alanlarında eserler vermiştir.
• “Değirmenimden Mektuplar”, “Pazartesi Hikayeleri”, “Sapho” önemli eserleridir.

Emile Zola:

• Naturalist romanın kurucusu ve en güçlü ismidir.
• Çok duygulu bir anlatımı vardır.
• “Nana”, “Germinal”, “Toprak”, “Meyhane”, “Gerçek” en önemli eserleridir.

Guy de Maupassant:

• Naturalist romancı ve hikayecidir.
• Özellikle küçük hikayeciliğin en önemli isimlerindendir.
• Olay öykücülüğünün üstadıdır.
• “Bir Hayat” (Roman), “Güzel Dost” (Roman), “Ayışığı”, “Kar Topu”, “Ölüm Kadar Acı” (Hikaye) önemli eserleridir.

Jules Verne:

• 19. yy romancılarındandır.
• Özellikle bilim-kurgu romanlarıyla ünlüdür.
• “Dünyanın Merkezine Seyahat”, “Denizler Altında 20.000 Fersah”, “Seksen Günde Devrialem” önemli eserleri arasındadır.

Charles Baudelaire:

• Sembolist şiirin öncü isimlerindendir.
• Deneme, öykü ve eleştirilerde yazmıştır.
• “Kötülük Çiçekleri” en önemli eseridir.

Arthur Rimbaud:

• Sembolist şiirin önemli isimlerindendir.
• Sonraları empresyonizme öncülük etmiştir.
• “Cehennemde Bir Mevsim”, “İlhamlar”, “Bütün Şiirleri” önemli eserleri arasındadır.

Paul Verlaine:

• Sembolizm ve empresyonizmin büyük şairlerindendir.
• Şiirde musikiye önem vermiştir.
• “Zuhal Şiirleri”, “Güzel Şarkı” önemli eserleridir.

Jean Paul Sarte:

• Felsefe ve edebiyat alanında eserler vermiştir.
• Egsiztansiyalizm (varoluşçuluk) akımının öncüsüdür.
• Deneme, öykü ve roman alanlarında eser vermiştir.
• “Bulantı”, “Duvar”, “Kirli Eller”, “Saygılı Yosma”, “Mezarsız Ölüler” önemli eserleridir.

Andre Gide:

• Ünlü deneme ve roman yazarıdır.
• 1947 Nobel Edebiyat ödülü sahibidir.
• “Ecinniler”, “Kalpazanlar”, “Dar Kapı”, “Jurnal”, “Dünya Nimetleri”, “Ayrı Yol”, “Vatikan’ın Zindanları”, “Pastoral Senfoni” önemli eserleridir.

Albert Camus:

• Felsefe ve edebiyat alanlarında eserler vermiştir.
• Özellikle romanlarıyla tanınmıştır.
• “Veba”, “Yabancı”, “Sürgün”, “Düşüş” önemli eserleridir.

Ayrıca;

Andre Breton, Paul Eluard, Edmond Rostand, Jose Marie Heradia, Pierre Loti,

Francois Coppe gibi önemli isimlerde vardır.

Alman Edebiyatı

Goethe:

• Şiir, tiyatro, roman ve otobiyografi yazarıdır.
• Dünya edebiyatının dev isimlerinden biridir.
• “Faust”, “Genç Werther’ın Acıları”, “İphigenia”, “Doğu-Batı Divanı” önemli eserleri arasındadır.

Schiller:

• Şair, yazar ve tarih profesörüdür.
• Romantizm akımının önemli isimlerindendir.
• “Haydutlar”, “Hile ve Sevgi”, “Wilhelm Tell”, “Baladlar”, “Don Carlos” eserleridir.

Heinrich Böll:

• 20. Yy Alman şiirinin en büyük ismidir.
• Öykü, roman ve tiyatroda yazmıştır.
• 1972’de Nobel edebiyat ödülü almıştır.
• “Tren Zamanında Gelmişti”, “Yarın ve Dün”, “Palyaço”, “Saat Dokuz Buçuk Bilardosu”, “Toplum Dışı”

Berthold Brecht:

• Şair ve tiyatro yazarıdır.
• “Cesaret Ana”, “Kafkas Tebeşir Dairesi” önemli eseridir.

Eric Maria Remarque:

• İnsanların dramlarını gerçekçi bir dille anlatan romancıdır.
• “Dönüş Yolu”, “Üç Arkadaş”, “Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok” önemli eserleridir.

Lisling:  Modern Edebiyat Üzerine Mektuplar

Hebbel: Gyges ve Yüzüğü

Grimm Kardeşler: Grimm Masalları

Thomas Mann: Venedikte Ölüm, Josef ve Kardeşleri

Rus Edebiyatı

Alexandre Puşkin:

• Modern Rus edebiyatının kurusudur.
• Şair ve romanlarıyla tanınır.
• Romantizm akımının önemli temsilcilerindendir.
• “Yüzbaşının Kızı”, “Çingeneler”, “Biyelki’nin Hikayeleri”, “Kafkas Mahpusu” önemli eserleridir.

İvan Turgenyev:

• Rus edebiyatının önemli realist yazarlarındandır.
• “Babalar ve Oğullar”, “Bahar Seli”, “Taşralı Kadın”, “Bir Asilzade Yuvası”Önemli eserlerindendir.

Nikolay Gogol:

• Şiir, öykü ve roman yazarıdır. Realisttir.
• Mizahi bir üslupla yazılar yazmıştır.
• “Ölü Canlar”, “Müfettiş”, “Taras Bulba”, “Kumarcılar”, “Mayıs Gecesi” önemli eserlerindendir.

Dostoyevski:

• Rus ve dünya edebiyatının en büyük realist romancılarındandır.
• “Suç ve Ceza”, “Kumarbaz”, “Karamazov Kardeşler”, “İnsancıklar”, “Budala”,         “Ölü Bir Evden Anılar”, “Yer Altından Notlar”.

Tolstoy:

• Rus ve dünya edebiyatlarının dev isimlerindendir. Realisttir.
• “Savaş ve Barış”, “Anna Karenina”, “İvan İlyiç’in Ölümü”, “Diriliş”, “Hacı Murat”, “Ölümden Sonra Hayat”, “Yaşayan Ölü”.

Anton Çehov:

• Tiyatro, öykü ve roman yazarıdır.
• Realist bir yazardır.
• Durum hikayeciliğinin kurucusudur.
• “Martı”, “Vişne Bahçesi”, “Vanya Dayı”, “Bozkır”, “Üç Hemşire”, “Hikayeler”

Maksim Gorki:

• Toplumcu gerçekçi bir yazardır.
• Öykü, oyun ve roman yazarıdır.
• “Ana”, “Arkadaş”, “Çocukluğum”, “Benim Üniversitelerim” önemli eserleridir.

Mayakovski:

• Toplumcu ve Fütürist bir şairdir.
• “Pantolonlu Bulut”, “ Tahtakurusu”, “Gizemli Güldürü”

İskandinav Edebiyatı

Henrich İbsen:

• Norveçli Tiyatro yazarıdır.
• İskandinav birliğini ülkü edinmiş Realist-Naturalist bir yazardır.
• “Hortlaklar”, “Halk Düşmanı”, “Yaban Ördeği” önemli eserleridir.

Knut Hamsun:

• Norveç edebiyatının önemli romancılarındandır.
• Bireyin iç dünyasını çok başarılı şekilde anlatır.
• “Açlık”, “Dünya Nimeti”, “Toprak Yeşerince”, “Serserilik Günleri”, “Rosa”, “Göçebe”, “Victoria” önemli eserlerindendir.

Cristian Andersen:

• Danimarkalı dünyaca ünlü masal yazarıdır.
• Birçok türde eser vermiştir.
• “Çirkin Ördek Yavrusu”, “Kibritçi Kız”, “Küçük Siren”, “Kurşun Asker” önemli eserleridir.

    İngiliz Edebiyatı

William Shakspeare:

• Dünya edebiyatının en büyük dram şairlerindendir.
• En önemli trajedi yazarlarındandır.
• Komedilerde kaleme almıştır.
• “Romeo ve Juliet”, “Yanlışlıklar Komedyası”, “Venedik Taciri”, “Jul Sezar”, “Hamlet”, “Kral Lear”, “Machbet”, “Windsor’un Şen Kadınları” önemli eserleridir.

Bacon:

• Filozof ve deneme yazarıdır.
• Deneme türünün Monteigne’den sonra en önemli ismidir.
• “Denemeler” en önemli eseridir.

John Milton:

• Klasik bir akımdan etkilenen bir şairdir.
• En önemli eseri yapma destan olan “Kaybolmuş Cennet”tir.

Daniel Defoe:

• İngiliz edebiyatının en önemli roman yazarlarındandır.
• “Robinson Crusoe” en önemli eseridir.

Jonathan Swift:

• Roman ve hic v alanında eser vermiştir.
• “Güliver’in Seyahatleri” önemli eserleridir.

Charles Dickens:

• Realist roman akımının öncülerindendir.
• Mizahi bir üslubu vardır.
• “Oliwer Twist”, “David Copperfield”, “İki Şehrin Hikayesi”, “Antika Dükkanı”, “Büyük Umutlar” önemli eserlerindendir.

Bernard Shaw: ( İrlanda)

• Toplumcu gerçekçi bir yazardır.
• 1925’te Nobel edebiyat ödülü almıştır.
• Önemli tiyatro yazarlarındandır.
• “Kahraman Asker”, “Jan Dark”, “Candida”, “Sezar ve Cleopatra” önemli eserleridir.

Oscar Wilde: (İrlanda)

• Şair, eleştirmen, oyun yazarı ve romancıdır.
• Tiyatroları çok önemlidir.
• Realist bir sanatçıdır.
• “Dorian Gray’in Portresi”, “Önemsiz Bir Kadın”, “Mutlu Prens” önemli eserleridir.

James Joyce: (İrlanda)

• Şair, roman ve öykü yazarıdır.
• Empresyonist özellikte eserler vermiştir.
• “Ulysses”, “Dublinliler”, “Sürgünler”, “On Paralık Şiirler” önemli eserleridir.

Samuel Becket: (İrlanda)

• İngilizce ve Fransızca romanlar yazmıştır.
• 1969’da Nobel edebiyat ödülü kazanmış fakat bu ödülü kaybetmiştir.
• Empresyonist bir isimdir.
• “Godot’u Beklerken”, “Oyunun Sonu”, “Molby” önemli eserleridir.

Walter Scot           : “Yağız Atlı Şövalye”, “Antikacı”

Emily Bronte        : “Rüzgarlı Tepeler”

Rudyord Kipling”: “Cesur Kaptanlar”, “Kurt Çocuk”, “Kavga”

George Eliot          : “Rahip Hayatından Sahneler”

Amerikan Edebiyatı

Edgar Allen Poe:

• Şair ve yazardır.
• Roman dışında her türde eser vermiştir.
• Sembolizmin önde gelen temsilcilerindendir.
• Modern küçük öykücülüğünün yaratıcısı sayılır.
• “Şiirler”, “Helen’e”, “İşitilmedik Hikayeler”, “Altın Böcek”, “Kızıl Ölümün Maskesi”, “Kuzgun”, “Annabel Lee” önemli eserleridir.

Herman Malville:

• Amerika’nın dünyaca ünlü romancılarındandır.
• “Mobidick”, “Boğazlar Günlüğü” önemli eserlerindendir.

Mark Twain:

• Amerikan edebiyatının en büyük mizah yazarıdır.
• Gezi, otobiyografi, öykü, roman türlerinden eser vermiştir.
• “Tom Sawyer’ın Maceraları”, “Hucklebery Finn’in Maceraları”, “Esrarengiz Yabancı”, “Missisipi’de Hayat” önemli eserleridir.

Ernest Hamingway:

• Yazar ve gazetecidir. Realist bir yazardır.
• 1954 yılında Nobel edebiyat ödülünü almıştır.
• Balıkçılık en önemli konusudur.
• “İhtiyar Adam ve Deniz”, “Silahlara Veda”, “Çanlar Kimin İçin Çalıyor”,                 “İhtiyar Balıkçı”, “Kadınsız Erkekler”, “Güneş de Doğar” önemli eserlerindendir.

Eugene O’Neill:

• Amerikan edebiyatının büyük tiyatro yazarlarındandır.
• Mistisizm akımına bağlıdır.
• “Karaağaçalar Altında”, “Anne Christie”, “Sonu Gelmeyen Günler” önemli eserlerdendir.

John Steinbeck:

• Amerika ve dünya edebiyatının en önemli roman ve öykü yazarlarındandır.
• Naturalist bir yazardır.
• “Fareler ve İnsanlar”, “Altın Kupa”, “Gazap Üzümleri”, “Sardalya Sokağı”,                 “Uğurlu Perşembe”, “Al Midilli”, “İnci” önemli eserlerindendir.

 Diğer Dünya Edebiyatı

Franz Kafka:

• Çek edebiyatının en önemli ismidir.
• Varoluşçuluk akımına bağlıdır.
• Eserlerinde ölüm ve intihar çok önemlidir.
• “Dava”, “Açlık Şampiyonu”, “Değişim”, “Yitik”, “Şato”, “Amerika”,                              “Ceza Sömürgesi” önemli eserlerindendir.

Stefan Zweig:

• Avusturya edebiyatının en önemli ismidir.

“Satranç”, “Acı Duygular”, “Tehlikeli Merhamet”, “Dünün Dünyası”,                               “Bir Kadının 24 Saati” önemli eserlerindendir