SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI

Servet-i Fünun ( Edebiyat-ı Cedide )

• 1896 yılında Servet-i Fünun dergisi etrafında toplanan edebiyatçılar tarafından başlatılmıştır.
• Aşırı duygusal, karamsar, ümitsiz şairler ve yazarlar topluluğudur.
• Bireysel konulara yönelmişlerdir.
• Sadeleşme çalışmaları tamamen bırakılmıştır.
• Sanat sanat içindir anlayışını benimsemişlerdir.
• Halktan uzaklaşılmış, yüksek zümre edebiyatı oluşmuştur.
• Tiyatro ihmal edilmiştir.
• Romanda realizm, natüralizm; şiirde parnasizm ve sembolizm etkili olmuştur.
• Kulak için kafiye esas alınmıştır.
• Sanatçılar gerçekten kaçınmış, tamamen hayale sığınmışlardır.

Tevfik Fikret:

• Servet-i Fünun edebiyatının en büyük şairidir.
• Recaizadenin etkisindedir.
• Aruzu başarıyla kullanmıştır. Nazımı nesire yaklaştırmıştır.
• Genellikle ağır bir dil kullanmıştır. Son dönemde dili sadeleşmiştir.
• Sanatında iki dönem vardır. İlk dönemde “Sanat için Sanat” görüşünü benimsemiş ve ferdi konulara yönelmiştir. 1908’den sonra ise “Sanat Toplum İçindir” görüşünü benimsemiş ve sosyal konularda şiir yazmıştır.
• Oğlu Haluk’un nezdinde Türk gençliğine öğütler vermiştir.
• İstanbul’a olan nefretini “SİS” şiirinde dile getirmiştir.
•  “Lahza-i Tahattür” şiirinde II. Abdülhamit’e nefretini dile getirmiştir.
• Parnasizm akımından etkilenmiştir.
• “Rübab-ı Şikeste”, “Haluk’un Defteri”, “Rübabın Cevabı”, “Doksan Beşe Doğru”, “Şermin” (Çocuk Şiirleri)

Cenap Şahabettin:

• Servet-i Fünun döneminin diğer önemli şairidir.
• Aruzu çok başarılı bir şekilde kullanmıştır.
• Şiirde ahenge çok önem vermiştir.
• Oldukça ağır bir dili vardır.
• Fransız sembolistlerinden ve parnasistlerinden etkilenmiştir.
• Şiirlerinde aşk ve tabiat konuları hakimdir.
• Nesirlerinde daha sade bir dil kullanmıştır.
• “Tâmât” (Şiir), “Hac Yolunda”, “Suriye Mektupları”, “Avrupa Mektupları”                (Gezi Yazısı), “Yalan”, “Körebe” (Tiyatro), “Evrak-ı Eyyam”, “Nesr-i Harp”,               “Nesri Sulh” (Düz Yazı), “Tiryaki Sözler” (Özdeyişler)

 Halit Ziya Uşaklıgil:

• Modern Türk romanın kurucusu sayılmaktadır.
• Romanlarında çok ağır bir dil kullanmaktadır.
• Fransız realist ve natüralistlerinden etkilenmiştir.
• Romanlarında İstanbul’un aydın çevrelerini anlatmış, kahramanlarını yakın çevreden seçmiştir.
• Öykülerinde daha sade bir dil kullanmıştır.
• Edebiyatımızda mensur şiirin ilk örneklerini vermiştir.
• “Aşk-ı Memnu” (Batılı İlk Roman), “Sefile”, “Nemide”, “Bir Ölünün Defteri”,                 “Ferdi ve Şurekası”, “Mai ve Siyah”, “Kırık Hayatlar” (Roman)
• “Solgun Demet”, “Bir Yazın Tarihi”, “Aşka Dair”, “Bir Şir’i Hayal”, “Kadın Pençesi”, “Hepsinden Acı”, “Onu Beklerken”, “İzmir Hikayeleri” (Hikaye)
• “Kabus”, “Füruzan”, “Fave” (Tiyatro)
• “Kırk Yıl”, “Saray ve Ötesi”, “Bir Acı Hikaye” (Anı)
• “Sanata Dair” (Deneme)
• “Mezardan Sesler”, “Mensur Şiirler” (Mensur Şiirler)

Mehmet Rauf:

• Servet-i Fünun döneminin ikinci büyük romancı ve öykücüsüdür.
• Eserlerine karamsarlık hakimdir.
• Süslü ve şiirsel bir dili vardır.
• Eserlerinde realizmin etkisi görülür.
• İlk psikolojik roman olan “Eylül”ün yazarıdır.
• “Eylül”, “Genç Kız Kalbi”, “Karanfil ve Yasemin”, “Ferday-ı Garam”, “Son Yıldız” (Roman)
• “Aşıkane”, “Son Emel”, “Hanımlar Arasında” (Hikayeler)
• “Cidal”, “Pençe”, “Sansar” (Tiyatro)
• “Siyah İnciler” (Mensur Şiirler)

Hüseyin Cahit Yalçın:

• Öykü, roman ve eleştiri yazmıştır. Özellikle eleştiriyle tanınır.
• “Edebiyat ve Hukuk” makalesi Servet-i Fünun dergisinin kapatılmasına sebep olmuştur.
• “Kavgalarım” (Edebiyat Eleştirileri)
• “Hayat-ı Muhayyel”, “Hayat-ı Hakikiye Sahneleri”, “Niçin Aldatırlarmış” (Öykü)
• “Hayat İçinden”, “Nadide” (Roman)
• “Edebi Hatıralar”, “Siyasal Anılar” (Anı)

Süleyman Nazif:

• “Kara Bir Gün” makalesi ile ünlüdür.
• “Fırak-ı Irak”, “Gizli Figanlar” (Şiirler)
• “Batarya ile Ateş”, “Malta Geceleri” (Şiir-Düzyazı)
• “Çal Çoban Çal”, “Tarihin Yılan Hikayesi” (Makale)

Ahmet Hikmet Müftüoğlu:

• Ağır bir dil kullanmıştır.
• Milliyetçi duygularını ön plana çıkaran eserler yazmıştır.
• “Gönül Hanım” ( Roman)
• “Çağlayanlar”, “Haristan ve Gülistan” (Hikaye)

Servet-i Fünun Dönemi Bağımsız Sanatçıları

Hüseyin Rahmi Gürpınar:

• Ahmet Mithat geleneğini devam ettiren roman, hikaye ve tiyatro yazarıdır.
• Halkı eğitmeyi ve aydınlatmayı amaçlamıştır.
• Toplumdaki aksaklıkları, yanlış inançları anlatmıştır.
• Yaşadığı dönem İstanbul’unu olduğu gibi anlatmıştır.
• Roman ve öykülerinde sokağı her şeyiyle anlatmıştır.
• Roman tekniği oldukça zayıftır.
• Sade bir dil kullanmıştır. Natüralizmin etkisindedir.
• “Şık”, “Mürebbiye”, “Şıpsevdi”, “Gulyabani”, “Metres”, “Tesadüf”, “Cadı”, “Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç”, “Nimetşinas”, “Efsuncu Baba”, “İffet”, “Utanmaz Adam”, “Billur Kalp” (Roman)
• “Kadınlar Vaizi”, “İki Hödüğün Seyahati”, “Melek Sanmıştım Şeytanı”,                   “Namusla Açlık Meselesi” (Hikaye)
• “Kadın Erkekleşince”, “Hazan Bülbülü” (Tiyatro)

Ahmet Rasim:

• Daha çok fıkra ve anılarıyla tanınmıştır.
• Eski İstanbul hayatını eserlerinde anlatmıştır.
• Sade bir dili, renkli bir anlatımı vardır.
• “Falaka”, “Gecelerim” (Anı)
• “Muharrir Bu Ya”, “Ramazan Sohbetleri” (Sohbet)
• “Şehir Mektupları”, “Eşkal-i Zaman” (Fıkra)
• “Hamamcı Ülfet”, “Fuhş-i Atik” (Roman)